شهرداری اصفهان سازمانی است غیردولتی که مسئولیت اداره شهر اصفهان را بر عهده دارد. بالاترین مقام اجرایی این سازمان شهردار اصفهان است که توسط شورای شهر اصفهان انتخاب می‌گردد. شهر اصفهان به ۱۵ منطقه تقسیم و برای هر منطقه یک شهردار منتصب شده است. شهردار کنونی شهر اصفهان قدرت‌الله نوروزی است.
شهرداری اصفهان در سال ۱۲۸۶ هجری شمسی تأسیس گردید که در آن زمان بلدیه نامیده می‌شد. انجمن بلدیه حاجی محمدعلی خان با عنوان کلانتر به عنوان رئیس بلدیه میرزا مهدی خان به عنوان معاون و میرزا ابوالحسن خان را برای امور دفتری تعیین نمود. اما ریاست او یکی دو هفته بیشتر نپایید و چندی بعد میرزا اسدالله وثیق الملک رئیس بلدیه شد. اداره بلدیه اصفهان در آغاز ۲۵ نفر عضو داشت. در آغاز سال ۱۳۲۹قمری (۱۹۱۱میلادی) نبود درآمد کافی آن چنان بلدیه را تحت فشار قرار داد که رئیس بلدیه کناره گرفت و انجمن بلدیه هم پس از چند جلسه تصمیم گرفت از آن به بعد حوزه فعالیت خود را کاهش دهد و تنها به امور ارزاق شهر رسیدگی کند. با اصلاح قانون بلدیه در سال ۱۳۰۹ ه. ش انتخاب شهردار به وزرات داخله واگذار گردید.
اصفهان تا سال ۱۳۰۶ خورشیدی تنها دارای دو خیابان چهارباغ هزارجریب و چهارباغ عباسی و کوچه‌های عریض بود. از سال ۱۳۱۴ و پس از واگذاری اختیارات جدید، شهرداری اصفهان بر آن شد که خیابان‌های جدید احداث کند و به این ترتیب خیابان‌های فروغی، مدرس، میدان جمهوری، خیابان بزرگمهر و سروش به وجود آمدند و سپس به تدریج محله‌های هاتف، حافظ، سپه و نشاط از حالت کوچه و محله خارج شدند و به شکل خیابان درآمدند. در سال ۱۳۲۰ با اختصاص سهمیه نفت به شهرداری و افزایش درآمد، نسبت به آسفالت خیابان و همچنین خرید ماشین حمل زباله اقدام شد.
شهرهاي خواهرخوانده اصفهان* شیان (چین)
پایتخت پیشین امپراتوری چینی‌ها و شهری نشسته در مسیر جاده ابریشم را باید قدیمی‌ترین خواهرخوانده اصفهان نامید که قرارداد خواهرخواندگی‌اش در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۸ به امضا رسید. شیان مرکز استان شاآن‌شی و جمعیت آن بالغ بر ۱۲ میلیون نفر است. این شهر با قدمت بیش از ۳ هزار سال که در تاریخ باستان به نام «چانگ آن» شناخته می‌شده است، برای هزارسال پایتخت ۱۳ امپراطوری چین بوده است. به طوریکه ۷۳ پادشاه در آن بر تخت سلطنت نشسته‌اند. این منطقه به سبب آثار تاریخی و باستانی بیشمارش، یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگران چینی و خارجی و علاقه‌مندان تاریخ و فرهنگ باستانی چین محسوب می‌شود. شیان همچنین داراي جايگاه دوم در ميان مراكز فناوري‌هاي پيشرفته چين است.
* کوالالامپور(مالزی)
کوالالامپور مرکز اقتصادی و کسب و کار کشور مالزي است که در ۲ تیر ۱۳۷۶ به خواهرخواندگی اصفهان در آمد. این شهر در واقع مركزي براي امور مالی، بیمه، املاک، رسانه ها و هنر در اين كشور است. توسعه زیرساخت در مناطق اطراف آن مانند فرودگاه بین المللی کوالالامپور و بندر كلانگ به تقويت اقتصادي اين شهر كمك به سزايي كرده است. کوالالامپور شهری است که صنعت گردشگری را دومین منبع درآمد خود قرار داده و یکی از پردرآمدترین شهرهای آسیایی در حوزه گردشگری است.
* فلورانس (ایتالیا)
فلورانس زادگاه رنسانس ایتالیا، شهر ژولیوس سزار و دانته، شهر هنر و معماری و تندیس است و پايتخت هنر اروپا محسوب مي شود. اصفهان و فلورانس در ۲۲ شهریور ۱۳۷۷ با امضای قراردادی میان شهرداران وقت دو شهر به خواهرخواندگی یکدیگر در آمدند. فلورانس يكي از محبوب ترين مقاصد گردشگري دنياست به طوري كه فقط در سال ۲۰۱۸، حدود ۱۰ ميليون گردشگر از اين شهر بازديد كردند. این شهر در سال ۱۹۸۲ به عنوان یکی از میراث های بشری یونسکو معرفی شد.
* سن‌پترزبورگ(روسیه)
از ۱۲ اردیبهشت ۱۳۷۸ تاکنون، سن پترزبورگ که بزرگترين مركز تاريخي خاورشناسي روسيه به شمار مي رود، در فهرست شهرهای خواهرخوانده اصفهان قرار دارد؛ شهری که در سال ۱۷۰۳ به دست پطر کبیر در ساحل رود نوا ساخته و به عنوان پایتخت امپراطوری روسیه برگزیده شد. سن‌پترزبورگ در حال حاضر با ۵ میلیون جمعیت، دومین شهر بزرگ روسیه، چهارمین شهر بزرگ اروپا و یکی از کانون‌های فرهنگی مهم این قاره است. بافت تاریخی شهر سن‌پترزبورگ به خاطر اهمیت تاریخی و میراث معماری‌اش از سال ۱۹۹۰ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
* یاش(رومانی)
در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۸، شهر فرهنگی و هنری یاش واقع در کشور رومانی دستی دوستی و خواهرخواندگی به اصفهان داد. یاش بزرگترین شهر شرقی رومانی و یکی از مراکز پیشرو اجتماعی، فرهنگی، آکادمیک و زندگی هنری است که سمبل تاریخ رومانی و پایتخت فرهنگی این کشور محسوب می شود. یاش، مهد کلیساهای ارتدوکس است که شمار آنها به حدود ۱۰۰ می رسد.
* بارسلونا(اسپانیا)
بارسلونا بزرگترین پایتخت جامعه مستقل کاتالونیای اسپانیا بوده و دومین شهر بزرگ اسپانیا نیز به شمار می رود. این شهر بندری که در ۲۴ دی ۱۳۷۸ پیمان خواهرخواندگی اش با اصفهان به امضا رسید، ۱۲امین شهر جهان و ۴امین شهر اروپا به لحاظ شمار بازدیدکننده در سال است، این شهر سالیانه در حدود ۵ میلیون گردشگر را به خود جذب می‌کند و آنها هم در بارسلونا نزدیک ۹ میلیارد دلار خرج کردند. بارسلونا همچنین با ۱۷۷ بیلیون یورو تولید ناخالص داخلی ۴امین شهر ثروتمند اتحادیه اروپا و ۳۵امین شهر جهان است.
* ايروان(ارمنستان)
پررنگ بودن فرهنگ ارامنه جلفا در اصفهان از یک سو و قرابت فرهنگی اصفهان و ایروان از سوی دیگر موجب شد تا دو شهر در ۸ اردیبهشت ۱۳۷۹ توافق خواهرخواندگی خود را به امضا برسانند. ایروان که از مراکز مهم اصلی صنعتی، فرهنگی و علمی منطقه قفقاز است، مرکز قطب بازرگانی فرآورده‌های کشاورزی به شمار می آید. علاوه بر این، کارخانه‌های ایروان در زمینه فرآوری فلزات، ماشین‌افزار، لوازم برقی، شیمیایی، بافندگی، و غذایی فعالیت دارند. براساس گزارش وزارت اقتصاد ارمنستان، تا پایان سال ۲۰۱۹، شمار گردشگران ورودی به ایروان به حدود دو میلیون نفر رسید. طبق گزارش گردشگری سال ۲۰۱۹ اروپا، ارمنستان هفتمین کشور با بهترین شاخص قیمت هتل در قاره سبز است. هتل هایی که اغلب آنها در پایتخت، یعنی ایروان متمرکز شده‌اند.
* کویت‌شهر(کویت)
به واسطه نقش اين شهر در اقتصاد جهاني، كويت يك «شهرجهاني» به شمار مي آيد كه پیمان خواهرخواندگی آن با اصفهان در ۳۰ خرداد ۱۳۷۹ به امضای شهرداران وقت دو شهر رسید. صدور نفت خام و گاز كه شاكله اصلي اقتصاد اين شهر را تشكيل مي دهد و ماهیگیری و بهره برداری از منابع دریایی مانند میگو، یكی از منابع اصلی درآمد كویتی‌ها است. كويت با توسعه بستر فرودگاهي خود و جذب اپراتورهاي بين المللي قصد دارد تا سال ۲۰۲۶ سرمايه‌گذاري در صنعت گردشگري اش را سالانه به ميزان ۷/۳ درصد افزايش دهد. گفتني است گردشگران اقتصادي از جمله مهمترين گروه هايي هستند كه به كويت سفر مي كنند و برهمين اساس، توسعه و توجه به گردشگري اقتصادي از جمله مهم ترين اولويت هاي اين شهر جهاني است.
* فرایبورگ(آلمان)
فرايبورگ که در ایالت بادن-وورتم‌برگ در جنوب غربی آلمان واقع شده و با کشورهای فرانسه و سوئیس هم‌مرز است، در ۶ آبان ۱۳۷۹ به فهرست شهرهای خواهرخوانده اصفهان افزوده شد. بیشتر شهرت اين شهر به خاطر همسایگی آن با جنگل سیاه و وجود کارخانه‌های مواد شیمیایی و نساجی و همچنین تجارت بسیار پر رونق الوار چوب در آن است. فرایبورگ به گرم ترین شهر آلمان شهره است. به دلیل مجاورت این شهر با دو کشور اروپایی دیگر، گردشگران در فرایبورگ گردش می‌کنند، برای خرید راهی فرانسه می‌شوند و برای تماشای تئاترهای فاخر پا به زوریخ و بازل در سوئیس می‌گذارند. حمل و نقل پاک و همچنین استفاده از انرژی های تجدید پذیر به ویزه از طریق سلول های خورشیدی رونق فراوان دارد.
* هاوانا(کوبا)
برای اولین بار، خواهرخواندگی اصفهان به آمریکای لاتین رسید و این شهر در ۱۸ اسفند ۱۳۷۹پیوند خواهرخواندگی با پایتخت کویا یعنی هاوانا برقرار کرد. شهری که بهترین توصیف برای فرهنگ آن، عبارت «آفریقایی- کوبایی» است؛ اشاره ای به ترکیب آداب و رسوم بردگان آفریقایی با سنت های اسپانیایی. اما موضوع پیچیدگی ها دیگری نیز دارد و آن اینکه حتی سنت های اسپانیایی نیز خود آمیخته ای از فرهنگ بومیان جزیه و استعمارگران اسپانیایی است و همین امر بر تنوع فرهنگی در هاوانا افزوده است. هاوانا همواره در بين صدرنشينان مقاصد گردشگران جهان قرار داشته است. براساس گزارش ها، بالغ بر ۵ ميليون نفر در سال ۲۰۱۹ ميلادي از اين شهر بازديد کردند. گفتني است مرکز تاریخی پايتخت كوبا در سال ۱۹۸۲ از طرف سازمان یونسکو به عنوان یک میراث به ثبت رسید.
* لاهور(پاکستان)
در ۱ مرداد ۱۳۸۳ شهرداران وقت اصفهان و لاهور پیمان خواهرخواندگی این دو شهر از ایران و پاکستان را به امضا رساندند. لاهور که در حال حاضر به عنوان شهر خلاق یونسکو در زمینه ادبیات شناخته می شود، قبل و پس از استقلال پاكستان از استعمار پیر انگلستان در سال ۱۹۴۷ میلادی، از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. لاهور، دومین شهر بزرگ پاكستان و مركز ایالت پنجاب پرجمیعت ترین و مهم ترین ایالت در این كشور و به عنوان مركز فرهنگی پاكستان نیز محسوب می شود. با گشت و گذار بر اوراق كتاب های تاریخی به سادگی می توان دریافت كه، شهر لاهور همیشه مركز فرهنگی و تاریخی منطقه پنجاب بوده، به نحوی كه این شهر لقب بزرگترین شهر پنجابی زبانان در جهان را نیز به خود اختصاص داده است.
* داکار(سنگال)
وقتی در ۴ آذر ۱۳۸۸، پیمان خواهرخواندگی اصفهان و داکار امضا شد، پایتخت سنگالی ها تنها خواهرشهر آفریقایی نصف جهان نام گرفت. شهری با داشتن ۲۵٪ جمعیت سنگال و ۸۰٪ فعالیت اقتصادی آن که موتور محرک سنگال محسوب می شود و به مدد میراث و رسوم غنی خود، شهری خلاق است. داکار از سال ۲۰۱۴ تاکنون در شبکه شهرهای خلاق یونسکو و در زمینه هنرهای رسانه ای عضویت دارد. همچنین این شهر در سال ۲۰۰۷ به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی منطقه آفریقا معرفی شد.
* بعلبک(لبنان)
بعلبک که از شهرهای تاریخی لبنان محسوب می‌شود به دليل وجود آثار باستانی در آن از جمله نیایشگاهی از دوره رومی‌ها که از آثار مهم رومی‌ها است شهرت دارد. مجموعه معابد باستاني اين شهر در فهرست ميراث جهاني يونسكو به ثبت رسيده است. بعلبك یكی از مسیرهای عبور كاروان اسرا بعد از واقعه عاشورا از كربلا به طرف شام است و اكنون با ورود به این شهر جلوه‌های عبور این كاروان همچنان متجلی است و به همين دليل،گردشگران مذهبي نيز از جمله بازديدكنندگان از اين شهر هستند. این شهر لبنانی در ۱۳ مهر ۱۳۸۹ به خواهرخواندگی اصفهان درآمد.
